Van koel naar koud

Wat zijn de verschillen en de overeenkomsten tussen de populaire ademhalingsmethodes en trainingstechnieken? Wat doet het met je in de praktijk? Volg de bevindingen van Timo van Kempen (deleefstijltrainers.nl) die de Wim Hof Methode, de Buteyko ademhalingstechniek, de trainingsmethodes Sportrusten, Zuurstofwinst en Chi Running zowel theoretisch als praktisch onder de loep neemt. Deel 1:

Deze dagen* is het bepaald geen straf om een begin te maken met lauw en koud douchen. De temperaturen liggen rond de 30 graden en dat is warm. Heel warm. Warmbloedig en temperamentvol als ik ben, is het zalig om een koele douche te nemen. Daar kikker ik van op. Des te meer nu het zo ongelooflijk warm is in Nederland. Ik kook, bij wijze van spreken, soms bijna letterlijk over. En als ik mensen om mij hee hoor, ben ik bepaald niet de enige. De warmte is eigenlijk het gesprek van de dag. Dat begint ’s morgens vroeg al op het schoolplein waar ouders hun onderlinge rituele ochtendpraatjes houden als ze de kinderen naar school brengen.

Koude douche

Een kwart eeuw geleden heb ik eens een periode koud gedouched. Dat was zalig. Ik voelde me daarna altijd écht verfrist. Letterlijk en figuurlijk. In lichaam en geest. Toch kwam er op gegeven moment de klad in. Ik weet niet meer waarom. Misschien omdat het winter werd en buiten koud was. Dan is het toch iets minder aantrekkelijk om de warme waterkraan uit te draaien als je onder de douche staat. Vreemd eigenlijk. Want het is zo lekker.

Diepe ademhaling

Mijn ademhaling schiet dan dieper mijn lijf in. Na de eerste schrik van de kou op mijn huid verdiept mijn ademhaling enorm. De koude lijkt een soort reflex in mijn middenrif op te roepen. Eerst lijkt mijn lichaam even in de war. Should I stay or should I go? Want naast de reactie in mijn middenrif, is er ook even een reflex om weg te gaan uit de koude stroom. Fight, flight or freeze. Begrippen uit de psychologie voor onze meest gangbare reacties op stress. Stress is een verstoring van een situatie die je ervaart als ‘evenwicht’. Stress is dan ook uiterst subjectief. Iets dat voor mij uiterst stressvol is, is voor jou misschien wel een aangenaam opkikkertje.

Anders presteren

Iceman Wim Hof ervaart het weerstaan van kou als een zalige opkikker. In zijn boek Koud Kunstje, beschrijft hij waarom. Wim Hof hamerde er aan tafel bij de latenightshow Pauw in 2015 op dat er wetenschappelijk bewijs is gevonden voor zijn persoonlijke ervaring. Zo is te verklaren waarom hij uitzonderlijke prestaties kan leveren bij (extreem) lage temperaturen. Zoals het lopen van een marathon op de noordpool.

Koud Kunstje

In Koud Kunstje beschrijft Hof de grote voordelen van het leren omgaan met kou en de manier waarop je daaraan kunt werken. Dat doet hij samen met Koen de Jong. De Jong is heel actief met ‘Sportrusten’. Hij leert ons dat je beter kunt presteren als je vooral ook aandacht besteed aan ademhaling en ontspanning tijdens je trainingscyclus. Net als Hof onderbouwt hij zijn visie degelijk.

Zuurstof en Chi

De Jong richt zich met Sportrusten de laatste weken nog nadrukkelijker op het belang van ademhaling tijdens hardlopen. Hij laat zich hierbij onder andere inspireren door het recent verschenen boek ‘Zuurstofwinst’ van Patrick McKeown en Marion Meesters. McKeown dient zich aan als deskundige op het gebied van de Buteyko ademhalingtechniek. Een van oorsprong Russische manier van ademen die verlichting zou brengen bij een breed scala van gezondheidsproblemen. Marion Meesters kwam al eerder in beeld op Mooigeschreven vanwege haar expertise op het gebied van Chi Running. Dat is een techniek waarin tijdens het lopen de doorstroming van het lichaam zo optimaal mogelijk wordt gestimuleerd.

Buteyko

Patrick McKeown en Marion Meesters combineren zo de ingrediënten van Chi Running met de Buteyko ademhalingsmethode. En Koen de Jong verbindt die weer met elementen van de trainingsleer van Sportrusten. Dat moet interessant zijn! Immers, toen ik tijdens mijn hardlooptrainingen vorig najaar, de Buteyko techniek toepaste, ervaarde ik een reflex in mijn lijf en een reactie in mijn ademhaling die vergelijkbaar is met die als ik koud douche of in de sauna in het koude water spring. Het is even ‘hard werken’ omdat je iets doet dat tegen je gevoel lijkt in te gaan. Maar de voldoening en ontspanning die het oproept is groot. Hoe werkt dat toch?

Hoe doe je dat?

In een aantal blogs ga ik de komende periode over de verbanden tussen de verschillende invalshoeken en activiteiten schrijven. Toen ik een paar maanden geleden met de hoofdredacteur van Mooigeschreven het plan opvatte voor deze serie blogs over Buteyko en het doen van een Koud Kunstje (oftewel zélf weer koud gaan douchen), kon ik dat nog even uitstellen. Met als excuus dat het toen nog winter was en het regelmatig behoorlijk koud was buiten. Merkwaardig toch, dat uitstelgedrag. Want ik wist en weet al lang hoe lekker koud douchen eigenlijk is. En nu het aangenaam voorjaarsweer is geworden, beginnen we deze serie blogs eens met het praktiseren van het koude kunstje van de Iceman.

Koud douchen

De methodiek is simpel: je gaat douchen zoals gebruikelijk maar voordat je eronder uitstapt, maak je de watertemperatuur lauw. Vorige week vergat ik dat in de haast van de ochtend. Ik stond al afgedroogd op de overloop toen mijn lijf mij toefluisterde: ik mis iets! Dus stapte ik weer terug onder de douche. De dagen daarna heb ik het water steeds koeler gemaakt tijdens het ‘afdouchen’. Volgens Wim Hof en Koen de Jong is dit een goede manier om geleidelijk aan te wennen aan het werkelijk koud douchen.

En dan?

En dat is ook inderdaad zo. Ik ben er inmiddels aan gewend en mis het als ik het achterwege laat. Maar waarom geleidelijk aan afbouwen? In de sauna spring ik toch ook gewoon in het koude bad…. En als ik die sprong gemaakt heb, blijf ik graag en lang koppie onder in het koude water. Dus ga ik straks, na het schrijven van deze blog, voor het eerst weer lekker écht ‘ijskoud’ douchen. En eens kijken wat er gebeurt als ik dit een tijd lang doe.

Wordt vervolgd

Mooigeschreven vroeg mij te schrijven over hoe het mij vergaat. Dat heb je dus te goed in de volgende blog waarin ik tevens zal ingaan op het prachtige samenspel van inspanning, ontspanning, ademhaling, Buteyko, Chi en trainingsleer. Onderwerpen die stuk voor stuk al langskwamen op deze website en boekrecensies. We gaan eens kijken waar de verbindingen liggen. En houd ik het überhaupt vol de komende tijd? Voorlopig zit ik vast wel goed met de huidige (bijna) tropische temperaturen in Nederland.

* Dit artikel is medio juni 2017 geschreven in de week dat het KNMI een weerswaarschuwing ‘code geel’ gaf vanwege een hittegolf in (delen van) Nederland.