Een betere wereld

Degenen die zich vandaag de dag afvragen hoe zich te verhouden tot de polarisatie in de samenleving, uit de hand lopende discussies op social media en bijvoorbeeld het ‘vreemdelingen-vraagstuk’, doen er goed aan het Het kwaad en ik van Colet van der Ven te lezen. In deze recensie legt Timo van Kempen uit waarom.

Jongleren met perspectieven

Tv-kijkers kennen Van der Ven als voormalig presentatrice die op de publieke omroep onder andere de programma’s De Nachtzoen, Het Vermoeden en De Nieuwe Wereld presenteerde. Hiernaast schreef zij een aantal maatschappelijk geëngageerde boeken. Van der Ven is van beroep pedagoge en journaliste maar kan prima uit de voeten met perspectieven die geschaard worden onder theologie, filosofie en ethiek. In Het Kwaad en ik jongleert ze met elementen uit de sociale, historische en geesteswetenschappen. Het kwaad en ik verscheen in 2015 en lijkt aan actualiteit niets in te boeten. Integendeel.

De jeugd heeft de toekomst?

De auteur verhaalt over haar reizen naar conflictmatige situaties in de huidige weerbarstige wereld. Zo reist de journaliste naar onder andere townships en jeugdbendes in Zuid-Afrika, naar het geteisterde Gaza en bezoekt ze jeugdgevangenissen in Nederland. Dit levert levendige gesprekken en interviews op met geweldplegers én met hun slachtoffers. Van der Ven spiegelt vervolgens haar reiservaringen aan het gedachtengoed van grote denkers als Hanna Ahrendt, Abram de Swaan en Martha Nussbaum.

Wortels van het kwaad

De lezer wordt gaandeweg ook getuige van autobiografische notities van Van der Ven. Notities en reflecties waarin Van der Ven zichzelf niet spaart. Wat beweegt de schrijfster om haar zoektocht te ondernemen? ‘Ik vraag me al decennia af wat de duistere kant in mijzelf is’, schrijft ze.Hiermee wordtde lezer onontkoombaar meegetrokken in een zoektocht die ons allen aan gaat. Ten diepte gaat het boek over hoe ons eigen ‘ik’ zich tot de ander verhoudt. De ander die soms als een vreemde voor ons is, een vreemdeling of zich misschien zelfs laat kennen als een zonderling. Van der Ven nodigt ons uit op de reis naar onze binnenwereld, onze voorkeuren en afkeuren. En naar de wortels van het kwaad in onszelf.

Hoop en vertrouwen

Door de vele schrijnende verhalen heen wordt nadrukkelijk ook de pedagoge Van der Ven zichtbaar. Zij roept op tot een betere wereld. Een wereld van hoop. Geen enkel misverstand laat de auteur ontstaan over het gegeven dat zij, ondanks de soms ontluisterende verhalen in het boek, blijft hopen en vertrouwen op een betere wereld. Daarbij geeft belangrijke aanwijzingen en handvatten hoe het anders zou kunnen. Want de verhalen in Het kwaad en ik zijn exemplarisch en gaan ons allen aan.

Verrijkend

‘Ik wil weten waarom levens ontsporen in de hoop te ontdekken hoe je ze op de rails kunt houden’, verklaart Van der Ven haar zoektocht. Het resultaat is een geslaagde poging het kwaad in ons zelf te onderzoeken en door te lichten. Dit gedurfde perspectief is een oase in onze tijd van maatschappelijke polarisatie. Daarmee biedt het boek, hoe verontrustend en ongemakkelijk sommige verhalen ook zijn , een verrijkend en hoopvol perspectief. Verdraagzaamheid, tolerantie, weerstand tegen de ander, geweld… thema’s die voorbijkomen zijn stuk voor stuk onderwerpen die ook onszelf aan gaan. Het kwaad en ik is vlot geschreven en leest soepel, maar is geen lectuur om in je luie stoel bij weg te dromen.

De lezer die zich verder wil verdiepen in wortels van polarisatie, geweld en het maatschappelijk debat hierover, kan zich verder verdiepen met het boek ‘Zinvol geweld’ van Ruud Welten.

Het kwaad en ik – Colet van der Ven, € 19,95, Uitgeverij Lemniscaat, 2015

Zinvol geweld – Ruud Welten, € 17,00, Uitgeverij Klement, 2006

Lees ook deze artikelen:

De echo’s van het eens-zijn

In de huidige tijdgeest zijn de sociale media niet meer weg te denken. Danique van Dijk klimt in deze blog in de pen en stelt enkele vragen bij het gebruik van de socials. Door de jaren heen hebben mijn vriend en ik diverse discussies gevoerd over social media. Het ging in onze discussies vooral over […]

De biografie als medicijn

Gerard Lohuis De biografie als medicijn – Boekbespreking Het levensverhaal vertelt wie je bent. “De geschiedenis is essentieel voor onze identiteit” (Machteld Huber), “diagnosticeren biedt alleen de illusie van een wetenschappelijke verklaring” (Trudy Dehue), “binnen de palliatieve zorg is erkenning van de spirituele dimensie een feit (Carlo Leget),“ ”onze identiteit ontstaat in de zin van […]

What’s in a name?

De tweede blog van Timo van Kempen over verschillende ademhalingstechnieken. De afgelopen jaren zijn tal van boeken, ook via Mooigeschreven, onder de aandacht gekomen. In de eerste blog kwam onder andere de ‘koude training’ van Ice Man Wim Hof aan bod en besloot de auteur koud te gaan douchen. Hoe is dat bevallen?

Olivijn: De steen der wijzen? (boekrecensie)

Emeritus-hoogleraar geologie Olaf Schuiling schreef een informatief en praktisch boekje over de toepassingen van olivijn. Een steensoort die volgens de wetenschapper en auteur helpt het broeikasgas CO2 af te vangen uit de atmosfeer. Daardoor vermindert het broeikaseffect.

Recensie Als de tijd voor altijd stil zou staan

Tijdens een bezoekje aan de bibliotheek, op zoek naar leesvoer voor de vakantie, viel mijn oog op Als de tijd voor altijd stil zou staan van Ivan Wolffers. Ik kende de schrijver al van Het gezonde lifestyleboek. De verzameling columns uit het boek Als de tijd voor altijd stil zou staan is niet typisch het non-fictie genre waar ik normaal over schrijf op Mooigeschreven.nl. Maar voor dit persoonlijke en innemende boek, dat ik eerder onder de literatuur zou scharen, maak ik graag een uitzondering.

Ontpillen

Ontspullen kenden we al, maar ontpillen is een nieuw werkwoord. Arts en verouderingswetenschapper David van Bodegom schreef recent een boek met deze hoopgevende titel. Zijn boodschap ‘neem je gezondheid weer in eigen hand’ past uitstekend bij de visie achter complementaire zorg en integrative medicine.